Covishield vaccine: यूकेच्या एका मीडिया रिपोर्टनुसार, कोविशील्ड लस बनवणारी कंपनी AstraZeneca ने कबूल केले आहे की या लसीमुळे गंभीर दुष्परिणाम होऊ शकतात. कंपनीने ब्रिटीश उच्च न्यायालयात कबूल केले की लसीमुळे थ्रोम्बोसाइटोपेनिया सिंड्रोम (टीटीएस) सारखे दुष्परिणाम होऊ शकतात. पण त्याच वेळी, कंपनीने असा दावा केला आहे की हे दुष्परिणाम फारच दुर्मिळ आहेत. म्हणजेच, कंपनीचे म्हणणे आहे की अशी प्रकरणे फार दुर्मिळ आहेत. (Serious side effects of Covishield vaccine! The company admits, but is there any need to panic?)
थ्रोम्बोसाइटोपेनिया सिंड्रोम म्हणजेच TTS मुळे रक्ताच्या गुठळ्या तयार होतात आणि प्लेटलेट्स वेगाने कमी होतात. शरीरात रक्त साचल्यामुळे ब्रेन स्ट्रोक किंवा कार्डियाक अरेस्टचा धोका वाढतो.
भारतात, AstraZeneca कंपनीची लस सीरम इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया (SII) द्वारे तयार केली जाते. भारतातील या लसीचे नाव Covishield आहे. कोविडमध्ये देशात दिलेल्या लसीच्या 80 टक्के डोस फक्त कोविशील्ड लस आहेत. त्यामुळेच आता या लसीचे दुष्परिणाम कळत असल्याने भारतीय नागरिक खूप चिंतेत आहेत. या विषयाची बातमी सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहे. पण ज्या नागरिकांना Covishield vaccine मिळाली आहे त्यांना खरोखर घाबरण्याची गरज आहे का? चला तर मग आज ह्याची थोडक्यात माहिती घेऊया.
AstraZeneca ला न्यायालयात कोणी नेले?
एका रिपोर्टनुसार, जेमी स्कॉट नावाच्या ब्रिटीश व्यक्तीने AstraZeneca कंपनीविरोधात गुन्हा दाखल केला आहे. कंपनीच्या कोरोना लसीमुळे तो टीटीएसचा बळी ठरल्याचा आरोप स्कॉटने केला आहे. स्कॉटने असेही सांगितले की लसीमुळे त्याच्या मेंदूचे नुकसान झाले आहे. याशिवाय इतरही अनेक लोकांनी ॲस्ट्राझेनेका कंपनीच्या या कोविड लसीविरुद्ध न्यायालयात तक्रारी दाखल केल्या आहेत. ही लस घेतल्यानंतर अनेक दुष्परिणामांना सामोरे जावे लागल्याचा आरोपही त्यांनी केला आहे. त्यामुळे हे लोक आता नुकसान भरपाईची मागणी करत आहेत.
AstraZeneca कंपनीचा Covishield vaccine बाबत दावा
AstraZeneca ने कोर्टाला सांगितले आहे की त्यांनी ऑक्सफर्ड विद्यापीठाच्या सहकार्याने ही कोरोना लस विकसित केली आहे. या लसीमुळे TTS सारखे दुष्परिणाम होऊ शकतात, परंतु हे फार दुर्मिळ आहे. कंपनीने कोर्टात दावा केला आहे की ही कोरोना लस दिली नाही तरीही TTS होऊ शकते. कंपनीने असेही म्हटले आहे की अनेक स्वतंत्र अभ्यासांमध्ये ही लस खूप प्रभावी असल्याचे दिसून आले आहे. या अभ्यासांकडेही लक्ष देणे आवश्यक आहे. या लसीला क्लिनिकल चाचण्यांमध्ये आणि जगभरात मान्यता मिळाली आहे. यावरून या Covishield vaccineचा लोकांना फायदा झाल्याचे दिसून येते. या लसीच्या मदतीने कोविड-19 महामारीदरम्यान 6 दशलक्ष लोकांचे प्राण वाचले असल्याचा दावाही AstraZeneca करत आहे.
भारतीय नागरिकांनी घाबरण्याची गरज आहे का?
भारतातील 80 टक्के लोकांनी Covishield vaccine घेतली आहे. त्यामुळे या लसीचे दुष्परिणाम कळल्यावर अनेक लोक घाबरले आहेत. मात्र आता अनेक डॉक्टरांनी या संपूर्ण प्रकरणाची माहिती दिली असून नागरिकांनी घाबरून जाण्याची गरज नसल्याचे सांगितले आहे. कारण कोविशील्ड लसीच्या गंभीर दुष्परिणामांची प्रकरणे फारच कमी आहेत, म्हणजे फारच दुर्मिळ. त्यातही या लसीचे दुष्परिणाम ती घेतल्यानंतर काही दिवसातच दिसू शकतात, पण २०२१ मध्ये ही लस घेतल्यानंतर २०२४ मध्ये त्याचे दुष्परिणाम दिसून येणार नाहीत. म्हणजेच काही वर्षे उलटून गेली आहेत. कोविड काळात लस घेण्यात आली, नागरिकांनी आता घाबरण्याची गरज नाही. पण तरीही काहींना भीती वाटत असेल तर त्यांनी त्यांच्या प्लेटलेट्सची तपासणी करून घ्यावी. पण इथेही असे अनेक घटक आहेत ज्यामुळे प्लेटलेट्स कमी होऊ शकतात. इतर आजारांमुळे प्लेटलेट्स कमी होऊ शकतात.
याबाबत डॉ. विकास कुमार (न्यूरो अँड स्पाइन सर्जन, राष्ट्रीय मुख्य सल्लागार FORDA इंडिया, अध्यक्ष IMA-JDN झारखंड, संयुक्त सचिव इंडियन मेडिकल असोसिएशन रांची) म्हणाले की, जास्त घाबरू नका, काहींमध्ये साइड इफेक्ट्स होण्याची शक्यता जास्त असते. लसीकरणानंतर दिवस आणि वेळेनुसार कमी. (काही लोक घाबरत आहेत आणि मला संदेश देत आहेत की आम्ही Covishield vaccine घेतले आहे). हे एक दुर्मिळ दुष्परिणाम म्हणून वर्गीकृत आहे. पण लसीनंतर करोडो लोक कोरोनापासून वाचले आहेत हे सत्य आपण नाकारू शकत नाही.
हृदय निरोगी ठेवण्यासाठी महत्त्वाच्या टिप्स –
- फळे, भाज्या, whole grains, lean protein and healthy fats यांचा समावेश असलेला संतुलित आहार घ्या. प्रक्रिया केलेल्या आणि ट्रान्स फॅट्सपासून दूर राहणे फायदेशीर आहे.
- मीठ वापर कमी करा
- जास्त वजन किंवा लठ्ठपणामुळे हृदयविकाराचा धोका वाढतो. त्यामुळे वजन कमी ठेवा.
- दररोज व्यायाम करा (दररोज 30-40 मिनिटे)
- धुम्रपान टाळा (Avoid smoking)
- तणाव मॅनेज करा (Manage stress)
- नियमित तपासणी करा (उच्च रक्तदाब, कोलेस्ट्रॉल)
अशी माहिती डॉ.विकास कुमार यांनी दिली आहे. त्यामुळे भारतातील कोविड काळात ज्या नागरिकांनी Covishield vaccine घेतली आहे त्यांनी आता घाबरण्याची गरज नाही.
Health Disclaimer: आरोग्य विषयक या लेखात दिलेली माहिती ही प्राथमिक स्वरुपाची आहे. हि माहिती वैद्यकीय सल्ल्याचा पर्याय होऊ शकत नाही. या माहितीचा उपयोग करण्यापूर्वी आपण डॉक्टर अथवा वैद्यकीय तज्ञाकडून याबद्दल खात्री करून घ्यावी. या माहितीची जवाबदारी मराठीजन (marathijan.com) हि आमची वेबसाईट किंवा यातील लेखक घेत नाही. लोक आरोग्याबाबत जागरूक असावे आणि त्यासाठी त्यांना प्रेरणा मिळावी एवढाच हा आर्टिकल लिहिण्यामागचा आमचा उद्देश आहे.
