Car Tips: उन्हाळ्याच्या काळात तापमानाचा पारा अनेकदा 40 अंश सेल्सियस किंवा त्याहून अधिक वर जातो. अशा परिस्थितीत गाडीत काही विशिष्ट वस्तू ठेवणे धोकादायक ठरू शकते. गाडी बंद असताना तिचे आतील तापमान बाहेरील तापमानापेक्षा कितीतरी जास्त असते. यामुळे काही वस्तूंचा स्फोट होण्याचा किंवा आग लागण्याचा धोका निर्माण होऊ शकतो. या लेखात आपण अशा वस्तूंबद्दल तपशीलवार माहिती घेणार आहोत, ज्या उन्हाळ्यात गाडीत ठेवणे टाळावे. तसेच, या विषयाशी संबंधित इतर महत्त्वाची माहिती आणि सुरक्षिततेच्या टिप्स देखील पाहणार आहोत.
गाडीत ठेवू नये अशा वस्तू
1. लायटर्स (Lighters)
लायटर्स हे सिगारेट पेटवण्यासाठी वापरले जाणारे उपकरण आहे, ज्यामध्ये ब्युटेन नावाचा ज्वलनशील द्रव असतो. उन्हाळ्यात गाडीचे तापमान 50 ते 60 अंश सेल्सियसपर्यंत पोहोचू शकते. अशा परिस्थितीत लायटरमधील ब्युटेन गरम होऊन त्याचा दाब वाढतो, ज्यामुळे लायटरचा स्फोट होण्याची शक्यता असते. स्फोट झाल्यास गाडीला आग लागण्याचा धोका वाढतो.
2. परफ्यूम आणि डीओडोरंट्स
परफ्यूम आणि डीओडोरंट्सच्या बाटल्यांमध्ये अल्कोहॉल आणि ज्वलनशील रसायने असतात. या बाटल्या प्रेशरायझ्ड कॅनमध्ये असतात, ज्या उच्च तापमानात फुटण्याची किंवा स्फोट होण्याची शक्यता असते. यामुळे गाडीच्या आत आग लागण्याचा धोका निर्माण होतो. त्यामुळे परफ्यूमच्या बाटल्या गाडीत ठेवणे टाळावे.
3. बॅटरी आणि पॉवर बँक्स
स्मार्टफोनच्या बॅटरी, पॉवर बँक्स आणि इतर इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांमध्ये लिथियम-आयन बॅटरी असतात. या बॅटरी उच्च तापमानात अस्थिर होऊ शकतात आणि त्यांच्यातून रसायने गळती होऊ शकते किंवा त्या पेट घेऊ शकतात. यामुळे गाडीत आग लागण्याचा धोका वाढतो. विशेषतः पॉवर बँक्स गाडीच्या डॅशबोर्डवर किंवा सूर्यप्रकाशात ठेवणे टाळावे.
4. गॅस सिलिंडर किंवा ज्वलनशील द्रव
काही लोक छोटे गॅस सिलिंडर किंवा पेट्रोल, डिझेल यासारखे ज्वलनशील द्रव गाडीत ठेवतात. हे द्रव उच्च तापमानात वायुरूपात बदलतात आणि त्यांचा दाब वाढतो. यामुळे सिलिंडर फुटण्याचा किंवा गळती होण्याचा धोका असतो, ज्यामुळे स्फोट किंवा आग लागू शकते.
5. औषधे आणि स्प्रे
काही औषधे, विशेषतः प्रेशरायझ्ड स्प्रेमध्ये असणारी औषधे, उच्च तापमानात खराब होऊ शकतात किंवा त्यांचा स्फोट होऊ शकतो. यामुळे औषधांचा प्रभाव कमी होऊ शकतो आणि काही प्रकरणांमध्ये आग लागण्याचा धोका निर्माण होतो. त्यामुळे औषधे गाडीत ठेवण्याऐवजी थंड ठिकाणी साठवावीत.
6. कार्बोनेटेड पेय (सोडा)
सोडा किंवा कार्बोनेटेड पेयांच्या बाटल्यांमध्ये कार्बन डायऑक्साइडचा दाब असतो. उच्च तापमानात हा दाब आणखी वाढतो, ज्यामुळे बाटली फुटण्याची शक्यता असते. यामुळे गाडीच्या आतील भाग खराब होऊ शकतो आणि काही प्रकरणांमध्ये जखम होण्याचा धोका असतो.
7. सनस्क्रीन आणि कॉस्मेटिक्स
सनस्क्रीन क्रीम किंवा इतर कॉस्मेटिक उत्पादनांमध्ये रसायने असतात, जी उच्च तापमानात अस्थिर होऊ शकतात. काही सनस्क्रीन उत्पादने प्रेशरायझ्ड कॅनमध्ये असतात, ज्यांचा स्फोट होण्याचा धोका असतो. यामुळे गाडीत सनस्क्रीन ठेवणे टाळावे.
8. खाद्यपदार्थ
उन्हाळ्यात गाडीत खाद्यपदार्थ ठेवणे देखील धोकादायक ठरू शकते. दूध, दही, मांस किंवा इतर नाशवंत पदार्थ उच्च तापमानात खराब होतात आणि त्यांच्यापासून दुर्गंधी येऊ शकते. यामुळे गाडीच्या आतील वातावरण अस्वच्छ होते आणि आरोग्याच्या समस्या निर्माण होऊ शकतात.
9. सॅनिटायझर
उन्हाळ्याच्या काळात गाडीत सॅनिटायझर ठेवू नये. तेजस्वी सूर्यप्रकाशाच्या संपर्कात आल्यास आगीचा धोका वाढतो. अशा परिस्थितीत तुमच्या गाडीत मोठा स्फोट होऊ शकतो.
10. रिकाम्या पाण्याच्या बाटल्या
बरेच लोक गाडीत सीटखाली रिकाम्या पाण्याच्या बाटल्या ठेवतात. पण ही चूक महागात पडू शकते. रिकामी बाटलीसूर्यप्रकाशात लेन्ससारखे काम करते. जेव्हा ते गरम होते तेव्हा ते वितळू लागते ज्यामुळे आग लागू शकते.
गाडीत वस्तू ठेवताना घ्यावयाची काळजी
जर उष्णतेच्या काळात कारमधील coolant पातळी कमी असेल तर इंजिनवरील भार वाढतो आणि ते जास्त गरम होऊ शकते आणि जप्त होऊ शकते. अशा परिस्थितीत, नियमितपणे coolant पातळी तपासत रहा. उन्हाळ्यात, कारमधील गरम हवा उच्च दाब निर्माण करते, ज्यामुळे काच फुटू शकते किंवा क्रॅक होण्याची शक्यता वाढते. अशा परिस्थितीत, जेव्हा तुम्ही तुमची गाडी उन्हात पार्क करता तेव्हा खिडकी थोडीशी उघडी ठेवा जेणेकरून आतील गरम हवा बाहेर पडू शकेल.
- गाडी थंड ठिकाणी पार्क करा: शक्यतो गाडी सावलीत किंवा गॅरेजमध्ये पार्क करावी, जेणेकरून आतील तापमान कमी राहील.
- वस्तूंची तपासणी करा: गाडीत ठेवलेल्या वस्तू ज्वलनशील किंवा प्रेशरायझ्ड आहेत का, याची खात्री करा.
- व्हेंटिलेशन ठेवा: गाडीच्या खिडक्या किंचित उघड्या ठेवा, जेणेकरून हवा खेळती राहील.
- इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे बंद ठेवा: गाडीत स्मार्टफोन, लॅपटॉप किंवा पॉवर बँक्स ठेवताना ते बंद असल्याची खात्री करा.
- नियमित तपासणी: गाडीत काही वस्तू ठेवण्यापूर्वी आणि नंतर नियमितपणे तपासणी करा.
गाडीत आग लागल्यास काय करावे?
जर गाडीत आग लागली तर खालील पावले उचला:
- गाडी तात्काळ थांबवा: सुरक्षित ठिकाणी गाडी थांबवून इंजिन बंद करा.
- गाडीतून बाहेर पडा: सर्व प्रवासी आणि स्वतः तात्काळ गाडीतून बाहेर पडा.
- अग्निशामक दलाला कॉल करा: तात्काळ 101 किंवा स्थानिक अग्निशामक दलाच्या क्रमांकावर कॉल करा.
- सुरक्षित अंतर ठेवा: गाडीपासून लांब रहा, कारण स्फोट होण्याची शक्यता असते.
- प्रथमोपचार: जर कोणी जखमी झाले असेल तर तात्काळ प्रथमोपचार द्या आणि वैद्यकीय मदत मागवा.
गाडीच्या सुरक्षिततेसाठी इतर टिप्स
- अग्निशामक यंत्र ठेवा: गाडीत छोटे अग्निशामक यंत्र ठेवणे फायदेशीर ठरू शकते.
- इंधनाची गळती तपासा: गाडीच्या इंधन टाकीची नियमित तपासणी करा आणि गळती असल्यास ती दुरुस्त करा.
- इलेक्ट्रिकल वायरिंग: गाडीच्या इलेक्ट्रिकल वायरिंगची तपासणी करा, कारण शॉर्ट सर्किटमुळे आग लागण्याचा धोका असतो.
- सूर्यप्रकाशापासून संरक्षण: गाडीच्या काचांवर सनशेड वापरा, जेणेकरून आतील तापमान कमी राहील.
का आहे ही गरज?
उन्हाळ्यात गाडीत वस्तू ठेवताना काळजी घेणे अत्यंत आवश्यक आहे, कारण यामुळे केवळ गाडीचे नुकसान होत नाही तर जीवितहानी देखील होऊ शकते. भारतात दरवर्षी अनेक गाडीला आग लागण्याच्या घटना घडतात, ज्यापैकी काही घटना गाडीत ठेवलेल्या ज्वलनशील वस्तूंमुळे होतात. यामुळे सुरक्षिततेच्या दृष्टिकोनातून काळजी घेणे गरजेचे आहे.
निष्कर्ष
उन्हाळ्यात गाडीत वस्तू ठेवताना विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे. लायटर्स, परफ्यूम, बॅटरी, गॅस सिलिंडर, औषधे, कार्बोनेटेड पेय, सनस्क्रीन आणि खाद्यपदार्थ यासारख्या वस्तू गाडीत ठेवणे टाळावे. यामुळे स्फोट किंवा आग लागण्याचा धोका कमी होईल. तसेच, गाडी थंड ठिकाणी पार्क करणे, व्हेंटिलेशन ठेवणे आणि नियमित तपासणी करणे यासारख्या सावधगिरी बाळगल्यास गाडी आणि प्रवाशांची सुरक्षा सुनिश्चित होईल. सुरक्षितता ही प्रथम प्राधान्य आहे, त्यामुळे या टिप्स अवलंबून उन्हाळ्यात सुरक्षित प्रवासाचा आनंद घ्या.
